Hotel Maassluis bij avond

Eerder dit jaar kreeg het Nationaal Sleepvaart Museum bezoek van een toekomstige hoteleigenaar. Deze had zijn oog laten vallen op het voormalige kantoor van Smit aan de Govert van Wijnkade in Maassluis met het er later bij getrokken pand van het Loodswezen. Deze gebouwen stonden al geruime tijd leeg.

Naast de ingang van Hotel Maassluis staat de beting van de havensleepboot Argus

Het bezoek had een gedurfd plan. De beide panden zouden tezamen een fraai hotel moeten worden, want dat was er nog niet in Maassluis. Tekeningen werden gemaakt en kosten voor verbouwing werden geraamd. Bekend ondernemer Gerrit Malipaard zag de transformatie wel zitten en zag kans de financiering rond te krijgen. De man heeft gevoel voor historie en wilde zijn hotel, gebouwd in de periode 1887-1897 en fraai gerestaureerd, een duidelijke maritieme signatuur, refererend aan de sleepdienst van Smit, meegeven (voor de deur prijkt bijvoorbeeld een levensgrote beting). Tenslotte is Maassluis met haar verleden en met haar museale sleepboten de meest gerenommeerde sleepboothaven van Nederland. En, waar kon Malipaard om zijn schijnwerper naar de historie te verwezenlijken beter terecht dan in het Nationaal Sleepvaart Museum?

Boven de hoofdingang is in de boog van het bovenste raam Neptunus, de god van de zee, te zien

Het bestuur van het museum heeft het idee van de kersverse hoteleigenaar omarmd.

(Vrijwillige) medewerkers gingen aan de slag en vonden 100 foto’s in zwart/wit op groot formaat geschikt om de hotelkamers en het restaurant in de juiste Maassluise maritieme stemming te brengen, want tussen 1871 en 1960 is er heel wat gebeurd in de Buitenhaven. Het is in het restaurant voor Maassluizers en andere sleepvaartliefhebbers een feest van herkenning tijdens een smaakvol hapje eten. In vitrines zijn er voorwerpen en scheepsmodellen te zien, uitgeleend door het museum. Er liggen echte sleepboten praktisch voor de deur en in de serre kunnen de gasten het glas heffen richting de loodsen op de brug van passerende schepen die met het blote oog te zien zijn.

Een blik in de sfeervolle eetzaal van Hotel Maassluis, die uitzicht biedt op de haven en de Nieuwe Waterweg

Natuurlijk beschikt het museum over veel meer curiosa, honderden modellen en vele foto’s met betrekking tot de sleepvaartgeschiedenis van Maassluis. Het bestuur heeft daarom besloten om een speciale wisselexpositie te organiseren in aanvulling op hetgeen in Hotel Maassluis te zien is. Het mag gerust een unieke vorm van kruisbestuiving genoemd worden: een commerciële instelling die samenwerkt met een vrijwilligersorganisatie en die zodoende samen Maassluis promoten!

Vanaf 3 november a.s. tot en met 2 juni 2019 is de expositie “Smit in Maassluis” te zien in het Nationaal Sleepvaart Museum, Hoogstraat 1, en dat niet alleen voor gasten van het Hotel Maassluis!

Ineke Vink van de Historische Vereniging Maassluis vertelt nog het volgende over hotel Maassluis en het verleden:

Een van de foto's in het hotel: de buitenhaven van Maassluis in 1901 met het kantoor van Smit (met torentje), nu Hotel Maassluis

Maassluis is sinds kort een hotel rijker. Het bevindt zich aan de Govert van Wijnkade, bijna op het eind van het Schanshoofd, in het monumentale gebouw dat vroeger onderdak bood aan het Loodswezen en het kantoor voor de Sleepdienst van L. Smit & Co.

Fop Smit, een scheepsbouwer uit Kinderdijk, had het in 1872 goed gezien. Zodra de Nieuwe Waterweg gereed was kwam er een grote stroom schepen op gang die via de nieuwe vaarroute van en naar de Rotterdamse havens voeren. Dit drukke verkeer leverde veel werk op. De scheepvaart ging over van windkracht op motorkracht en de schepen werden snel groter. Voor het navigeren en het aan- en afmeren was de hulp van loodsen en sleepboten nodig. Maassluis als de eerste plaats van betekenis aan de vaarweg en was een logische locatie voor de vestiging van die dienstverleners. Daarom vestigde Smit zijn sleepdienst in Maassluis in 1872. In 1897 liet hij een groot pand neerzetten. Vanaf het markante torentje boven de hoofdingang had men vrij uitzicht over de rivier. Behalve de riviersleepdienst beschikte Smit inmiddels ook over een groeiende vloot zeeslepers.

Voorblad van de tentoonstellingswijzer "Smit in Maassluis"

Het statige pand had naast het torentje nog een blikvanger boven de hoofdingang. In de boog van het bovenste raam is Neptunus, de god van de zee, te zien. Wie omhoogkijkt ziet prachtige details. We zien een grote mannenkop met woest wapperende haren, baard en snor. Aan de haren zien we zelfs dat de wind uit het noordoosten waait. Het schelpmotief dat het jaartal 1897 draagt verwijst naar de zee. Onder de schelp ligt een zware ankerketting met aan de linkerzijde een anker. Aan de andere zijde van de ketting hangt een drietand, het attribuut dat Neptunus identificeert. Aan weerskanten van de schelp staan nog twee zuiltjes waaruit wimpels of vlammen waaien met de wind mee. Wellicht symbool van lichtbakens die voor een veilige scheepvaart zorgen.

Het gebouw met een mooi uitzicht op de haven en de Nieuwe Waterweg bood later een aantal jaren onderdak aan het bedrijf Sanofi, maar stond sindsdien alweer een tijd leeg. De Maassluise ondernemer Gerrit Malipaard heeft het gekocht met het doel er een hotel te vestigen. De directeur van Hotel Maassluis is Floris van Vliet, nog maar 22 jaar, maar met achter zich vanuit zijn familie heel veel hotelervaring uit het Van der Valkconcern.

De buitenhaven van Maassluis in de 50er jaren van de vorige eeuw